Afl. 2 – 2011 Kasteel Oud Haerlem

Historische verkenningen
Iedere maandagavond vanaf 20.00 uur
 
14 februari 2011
 
De geschiedenis van het kasteel gaat terug tot omstreeks 1248. In dat jaar verkoopt graaf Willem II van Holland, gewezen Roomskoning (de vader van Floris V), samen met zijn broer Floris de hof te Heemskerk,Hoflant geheten- voor 760 pond aan de ridders Simon van Haarlem en Wouter van Egmond. De opheffing van dit domeinhof vormt de aanleiding tot het geheel versnipperen van het grondgebied van de curtis Hoflant.
 
In zeer korte tijd wordt er een reeks van kastelen gebouwd op deze gronden. Oud Haerlem, gebouwd in opdracht van Simon van Haerlem, is het meest dominerende kasteel.
 
Het kasteel wordt in 1351 na een langdurige belegering tijdens de zogenaamde Hoekse en Kabeljauwse twisten geheel verwoest en nimmer meer opgebouwd. Nog lang waren er wat restanten van de ruïne zichtbaar, maar verdwenen geheel in de negentiende eeuw. De bouwmaterialen van de ruïne waren zeer gewild en zo vindt men in de gehele omgeving hier en daar nog wat gebouwen die opgemetseld zijn met de bakstenen van het voormalige kasteel.
 
In 1939 werd het reliëf van de resten in het weiland opgemerkt door een kolonel van de luchtmacht. In datzelfde jaar pleegde Prof dr. J.G.N. Renaud zijn eerste archeologische onderzoek. Tot een grootschaliger onderzoek van de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek (R.O.B.) kwam het pas in 1960, in samenwerking met de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis (N.J.B.G). Tijdens dit archeologische onderzoek werd de voorburcht onderzocht door middel van proefsleuven en kleine vlakken. Bijzonder was de vondst van een hele groep keukengerei van Brons.
 
Oud Haerlem is uniek omdat het voor onderzoekers een ware tijdscapsule is. Het kasteel heeft net aan maar 100 jaar bestaan. Alle archeologische vondsten konden dus nauwkeurig gedateerd worden, zeker in de vroege jaren van de Nederlandse archeologie was dit een uitkomst.
 
Het beleg van Oud Haerlem lijkt in moderne tijden nog steeds te gebeuren. De omgeving is drastisch veranderd door de bouwwoede en het terrein krimpt meer en meer door onder andere de aanleg van wegen. De plaats waar eens het kasteel Oud Haerlem heeft gestaan is een weiland in de bocht van de huidige Hoflaan te Heemskerk. Sinds 1975 is het terrein beschermd als Archeologisch Rijksmonument. Er geldt dan ook een streng graaf- en detectorverbod. Het vroegere zo prachtige terrein en zijn omgeving lijkt zo te transformeren tot een ‘stadspark’. De aanvallen op het terrein blijven voortduren.
 
Een programma van Daan de Vries jr. en Jan Camfferman van Radio Beverwijk en historisch archeoloog Jean Roefstra van de Stichting Historische Archeologie (S.H.A).
 
RADIO BEVERWIJK
Te ontvangen op: Kabel: 104.5 FM
 
Overal online te ontvangen, zie: radio Beverwijk.